Η Θετική Διαπαιδαγώγηση είναι μία μέθοδος εκπαίδευσης που δίνει έμφαση στον αμοιβαίο σεβασμό και χρησιμοποιεί ως βασικό εργαλείο τη θετική καθοδήγηση. Βασίζεται στο να μάθουμε πώς να συμπεριφερόμαστε μέσω του θετικού παραδείγματος και να εστιάζουμε στο τι μπορούμε να κάνουμε για να διορθώσουμε ένα λάθος και όχι να τιμωρήσουμε μια πράξη. Αν για παράδειγμα το παιδί ρίξει κάτω νερό, δε δίνουμε έμφαση σε αυτό που έκανε, αλλά πώς μπορούμε να το διορθώσουμε, μαθαίνοντάς του ότι όταν ρίχνουμε κάτω νερό, το μαζεύουμε με χαρτί. Οι μελέτες δείχνουν ότι η χρήση της Θετικής Διαπαιδαγώγησης ενισχύει τη συμπεριφορά του παιδιού, την ψυχική του υγεία και τις ακαδημαϊκές του επιδόσεις.

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

1. Προβλεψιμότητα.

Η πρόληψη είναι το κλειδί! Να γνωρίζουμε το παιδί τι αντέχει και τι όχι, οπότε μπορούμε να σχεδιάζουμε εγκαίρως και κατάλληλα. Είναι μη ρεαλιστικό να περιμένουμε ένα νήπιο να έχει τη προσοχή και τους μηχανισμούς διαχείρισης των συναισθημάτων ενός ενήλικα. Το να πιστεύουμε ότι ένα δίχρονο μπορεί να κάτσει αρκετή ώρα σε ένα τραπέζι εστιατορίου, όσο χαλαρά κάθονται και οι ενήλικες, είναι μη ρεαλιστικό. Προβλέψτε και φέρτε μαζί σας παιχνίδια ή πηγαίνετε σε ένα εστιατόριο φιλικό για παιδιά.

2. Επικεντρωθείτε στις αιτίες πίσω από τη συμπεριφορά.

Υπάρχει πάντα ένας λόγος γιατί τα παιδιά δε συμπεριφέρονται ”καλά” ακόμα και αν ο λόγος σε μας δεν φαίνεται σοβαρός. Για το παιδί αυτός ο λόγος μπορεί να είναι λογικός και να συμπεριφέρεται έτσι. Αν εντοπίσουμε την αιτία, τότε εκείνη τη στιγμή θα νιώσει ότι κάποιος το καταλαβαίνει. Π.χ. για το Γιάννη 2,5 ετών, το να του πάρει ο φίλος του το αυτοκινητάκι, είναι κάτι που μπορεί να τον οδηγήσει σε έντονα ξεσπάσματα. Για μας, δεδομένου ότι έχει εκατό αυτοκινητάκια, μπορεί να είναι ένας αστείος λόγος. Αυτό που έχει όμως εκείνη την ώρα ανάγκη το παιδί μας, είναι η αναγνώριση και η αποδοχή του συναισθήματός του. Η αιτία πίσω από μια δύσκολη συμπεριφορά μπορεί να είναι η έλλειψη ύπνου, η πείνα ή η απουσία ποιοτικού χρόνου μαζί του.

3. Ευγενική συμπεριφορά.

Ας είμαστε ευγενικοί και γεμάτοι σεβασμό απέναντι στο παιδί και στους γύρω μας. Είμαστε το πρότυπό του και τα παιδιά σε αυτές τις ηλικίες μαθαίνουν μέσω της μίμησης και όχι μέσω της διάλεξης. Όταν ένας γονιός φωνάζει και υποτιμάει το παιδί, τότε και αυτό μαθαίνει να αντιδράει με τον ίδιο τρόπο όταν είναι αναστατωμένο. Το να είμαστε ευγενικοί δε σημαίνει ότι δε βάζουμε όρια. Επικοινωνούμε όμως τις ανάγκες μας με έναν τρόπο ήρεμο και κατανοητό προς το παιδί. Ένα σταθερό και ήρεμο όχι είναι καλύτερο από ένα όχι με φωνές.

4. Δημιουργήστε ένα περιβάλλον με «ναι».

Προτού πούμε όχι, ας σταματήσουμε για να σκεφτούμε «Γιατί λέω όχι;». Αν η δραστηριότητα μας ταλαιπωρεί, αλλά δεν είναι επικίνδυνη, καλό θα ήταν να την επιτρέψουμε. Αν ένα νήπιο μπορεί να δοκιμάσει να εξερευνήσει ένα μονοπάτι ή δραστηριότητα με τη βοήθεια του γονέα, μπορούμε να την παρέχουμε. Αν δεν μπορούμε να ολοκληρώσουμε από κοινού τη δραστηριότητα με ασφάλεια, ας προσπαθήσουμε να το αντικαταστήσουμε με κάτι άλλο.

5. Κατανοήστε τις αναπτυξιακές του ικανότητες.

Τα παιδιά που δε μιλάνε ακόμα, δεν κατανοούν κάποιες αντιλήψεις, όπως το μοίρασμα και έχουν μικρό ή καθόλου έλεγχο των παρορμήσεών τους. Η δημιουργία πολλών κανόνων και οι απαγορεύσεις το πιθανότερο είναι να απελπίσουν και το γονέα και το παιδί. Ας αναπτύξουμε τις κατάλληλες προσδοκίες, βασισμένες στην ηλικία και τις ικανότητες του παιδιού.

 

ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ

1. Αντί να πούμε: «Φεύγουμε τώρα!» καλύτερα να πούμε: «Τι σου έχει μείνει ακόμα για να είσαι έτοιμος να φύγουμε;» Κάνουμε το παιδί πρωταγωνιστή της σκηνής. Ξαφνικά, από κάποιον που πρέπει να υπακούσει στις φωνές μας, τον κάνουμε υπεύθυνο, του δίνουμε αρμοδιότητες και πεδίο δράσης και το πιο πιθανό είναι να συνεργαστεί μαζί μας. Αν προσθέσουμε μάλιστα στο τέλος κι ένα: “μπορώ να βοηθήσω;” τότε δείχνουμε ότι είμαστε μαζί σ’ όλο αυτό και ότι δεν είναι απλά ένα παιχνίδι εξουσίας που κάποιος από τους δυο πρέπει να βγει νικητής.

2. Αντί να πούμε: «Σταμάτα να γκρινιάζεις!» καλύτερα να πούμε: «Τι λες να μου το ξαναπείς με την κανονική σου φωνή;» Έτσι, περνάμε το μήνυμα ότι δε διαφωνούμε απαραίτητα με αυτό που ζητάει το παιδί από εμάς, αλλά πως δεν μπορούμε να επικοινωνήσουμε μαζί του και να το ακούσουμε αν χρησιμοποιεί αυτόν τον τόνο. Στόχος μας είναι να καταλάβει ότι δεν είναι οι φωνές του που θα μας πείσουν, αλλά το περιεχόμενο αυτού που ζητάει ή σκέφτεται.

3. Αντί να πούμε: «Πόσες φορές στο έχω πει!» καλύτερα να πούμε: «Μάλλον δεν με άκουσες την πρώτη φορά. Τι λες να στο εξηγήσω ξανά και μετά να το πούμε μια φορά μαζί;» Αναγνωρίζοντάς του το τεκμήριο της αθωότητας (ακόμα κι αν γνωρίζουμε ότι ξέρει αυτό που του έχουμε ξαναπεί, αλλά δε θέλει να συνεργαστεί) του δίνουμε μια ακόμα ευκαιρία να σκεφτεί απ’ την αρχή τη στάση του και να βρεθεί στην ίδια σελίδα μαζί μας.

4. Αντί να πούμε: «Φάε το φαγητό σου!» καλύτερα να πούμε: «Λυπάμαι που δεν σου αρέσει σήμερα το φαγητό μας. Τι μπορούμε να αλλάξουμε για να είναι πιο νόστιμο την άλλη φορά;» Κι εδώ δείχνουμε ότι δεν είμαστε αντίπαλοι με το παιδί κι ότι δε θέλουμε να του επιβάλλουμε κάτι με το ζόρι αλλά μας ενδιαφέρει και η δική του άποψη και θέλουμε πολύ να την ακούσουμε. Το παιδί αισθάνεται έτσι ότι το σεβόμαστε και είναι πολύ πιθανό να κάνει μια παραχώρηση και να φάει έστω ένα μέρος του φαγητού του, ενώ θα σχεδιάζει μαζί μας τι θα μπορούσαμε να προσθέσουμε ή να αλλάξουμε για να γίνει πιο νόστιμο.

5. Αντί να πούμε: «Μάζεψε το δωμάτιό σου! Είναι σκέτη αποθήκη!» καλύτερα να πούμε: «Τι θα έλεγες να σε βοηθήσω να μαζέψουμε αυτή τη γωνιά του δωματίου σου;» Αντί να προκαλούμε πανικό στο παιδί με το μέγεθος της τακτοποίησης που πρέπει να γίνει, ξεκινάμε με ένα μικρό μέρος, πάντα με τη δική του συμμετοχή. Έτσι, δεν του φαίνεται βουνό, ενώ μπορεί τακτοποιήσουμε σιγά σιγά όλο το δωμάτιο, αφού και ο χρόνος που θα περνάμε μαζί θα του αρέσει αλλά και το αποτέλεσμα, καθώς το δωμάτιο θα ομορφαίνει. Στόχος είναι το παιδί να ”απομυθοποιήσει” τη δυσκολία της τακτοποίησης του δωματίου του και να του γίνει σταδιακά ανάγκη που θα ολοκληρώνει χωρίς τη συμμετοχή μας.

6. Αντί να πούμε: «Πλύνε τα δόντια σου!» καλύτερα να πούμε: «Ήρθε η ώρα να πλύνουμε τα δόντια του..(το αγαπημένο του κουκλάκι/παιχνίδι) και μετά τα δικά μας!» Καμιά φορά το ξεχνάμε αλλά τα παιδιά τα βλέπουν όλα παιχνίδι! Αν θέλουμε να καταφέρουμε να κάνουν τις υποχρεώσεις τους, αρκεί καμιά φορά να μιλήσουμε στη γλώσσα τους. Εμπλέκοντας και τα αγαπημένα τους κουκλάκια στη διαδικασία του πλυσίματος των δοντιών ή μιας άλλης ”βαρετής” για εκείνα υποχρέωσης, βγάζουμε από πάνω της τον καταναγκαστικό χαρακτήρα και τη μεταμορφώνουμε σε μια διασκεδαστική δραστηριότητα. Φιλοδοξώντας να γίνει με τον καιρό το πλύσιμο των δοντιών συνήθεια στο παιδί και να μην χρειάζεται κάθε φορά και η συνδρομή όλων των.. φίλων του!

Πηγές: All4baby & Nannuka

Στον ΠΑΙΔΙΚΟ ΚΗΠΟ πραγματοποιούνται βιωματικά εργαστήρια Θετικής Διαπαιδαγώγησης από εξειδικευμένους συνεργάτες μας.